Πότε επιστρέφει το θρυλικό "Βέλος ΙΙ" στο λιμάνι του στο Παλαιό Φάληρο (ΦΩΤΟ)

Μπαρουτοκαπνισμένο αντιτορπιλικό με μεγάλη ιστορία που μόνο υπερήφανους μπορεί να κάνει τους Έλληνες. Σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα και πλοίο με πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Το Α/Τ «Βέλος ΙΙ» (D-16) που καθελκύστηκε στις 3 Ιουνίου 1942, στα ναυπηγεία της Βοστόνης, και έφτασε στην Ελλάδα ως «αμερικανική στρατιωτική βοήθεια» στις 15 Ιουλίου 1959, μετά από τόσα χρόνια εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον ελληνικό λαό, πλέον σαν «Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα».

 Το πολεμικό πλοίο κρούσεως που μπήκε στην ενεργό δράση στις 18 Μαΐου 1943, στις ΗΠΑ, ως USS Charrette (DD-581) και παροπλίστηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1991 στην Ελλάδα, με το όνομα που όλοι γνωρίζουμε και με το οποίο έγραψε ιστορία, βρίσκεται εδώ και 46 μέρες δεμένο στη νέα παραλία της Θεσσαλονίκης.

Περισσότεροι από 5.100 μικροί και μεγάλοι ξεναγήθηκαν στους χώρους του, ενώ συνολικά το εορταστικό τριήμερο ανέβηκαν σε αυτό πάνω από 10.400 επισκέπτες. Οι αριθμοί περιγράφουν τι ακριβώς συνέβη χθες. Τα δέκα μέλη του πληρώματος που είναι επιφορτισμένα με τις ξεναγήσεις έκαναν αναγκαστικά 22 ξεναγήσεις ο καθένας. 

Το πλοίο λειτούργησε και το μεσημέρι προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο κόσμος που σχημάτιζε ουρές στην παραλία. Το ιστορικό αντιτορπιλικό εκτιμάται πως το έχουν επισκεφθεί 52.480 άνθρωποι, κάθε ηλικίας και από αυτούς το 60% είναι παιδιά που πήγαν είτε με το σχολείο, είτε με τους γονείς τους.

Εξάλλου με διαστάσεις 114,6/12/5,5 μέτρα, εκτόπισμα 2.100/3.050 τον, πρόωση 60.000 shp, ταχύτητα 35 κόμβοι,4 πυροβόλα 5 ιντσών/38,3 δίδυμα πυροβόλα 3 ιντσών/50 RF, πενταπλό Τ/Σ επιφανείας , 2 τριπλοί Τ/Σ Α/Υ, Ηedge-hog κ.ά. το Α/Τ Βέλος είναι το μόνο με επισκέψιμους χώρους και τόσο καλά συντηρημένο.

Το αντιτορπιλικό, ένα από τα τέσσερα αυτού του τύπου που σώζονται στον κόσμο –τα άλλα τρία είναι στις ΗΠΑ– θα παραμείνει στη Θεσσαλονίκη μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.

Στη συνέχεια θα επιστρέψει στο χώρο του «Άλσους Ελληνικής Ναυτικής Παράδοσης» στο Παλαιό Φάληρο Αττικής, δίπλα στο θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ», όπου ελλιμενίζεται από τις 6 Ιουνίου 2002.

Το «Βέλος» στην Τραπεζούντα

Τη νύχτα της 15ης Απριλίου 1919 ένα βίαιο γεγονός ήρθε να διακόψει το πανηγυρικό κλίμα που είχε δημιουργήσει η αγκυροβόληση του ελληνικού πλοίου «Βέλος» στο λιμάνι της Τραπεζούντας, στις 14 Απριλίου, στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας που είχαν υπογράψει και η Ελλάδα με την Τουρκία. Όπως έγραψε τότε ο Πόντιος δημοσιογράφος Νίκος Καπετανίδης, ήταν η πρώτη φορά των εν ζωή κατοίκων που έβλεπαν την ελληνική σημαία να κυματίζει σε ιστό πλοίου! Η ατμόσφαιρα χαράς έδωσε τη θέση της στο θρήνο καθώς ένας Τούρκος στρατιώτης ενοχλημένος από την εικόνα πυροβόλησε κατά των ναυτών του πλοίου και ντόπιων νέων που τους συνόδευαν με αποτέλεσμα ένας από αυτούς να σκοτωθεί. Στην τελευταία του κατοικία τον συνόδευσε πλήθος Ελλήνων με το θυμό και την οργή να ηλεκτρίζουν ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα. Τον επικήδειο τον εκφώνησε ο Νίκος Καπετανίδης.

«Στις 14 Απριλίου ο Ελληνισμός της Τραπεζούντας είχε μια ευχάριστη έκπληξη. Το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βέλος» αγκυροβόλησε στο λιμάνι της πόλης. Όπως γράφει και ο Νίκος, είναι η πρώτη φορά των εν ζωή κατοίκων που βλέπουν την ελληνική σημαία να κυματίζει σε ιστό πλοίου! Ο κυβερνήτης και οι αξιωματικοί γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό στη Μητρόπολη, όπου ψάλλεται δοξολογία. Την επομένη τούς πρόσφεραν δείπνο στην Ελληνική Λέσχη, όπου τούς υποδέχτηκε η ηγεσία των Ποντίων υπό τον γνωστό μας Ματθαίο Κωφίδη, ενώ συμμετείχαν και οι Κ. Αβραμίδης, Ν. Καπετανίδης, Ι Ενεπέκογλου, Γ. Μουζενίδης, Ο. Κογκαλίδης.

Ο κυβερνήτης Δ. Πάνας και ο ανθυποπλοίαρχος Μεταξάς τούς ενημέρωσαν ότι η αποστολή τους ήταν να ελέγξουν την ομαλή επιστροφή των Ποντίων προσφύγων, στα πλαίσια της διεθνούς συμφωνίας που είχαν υπογράψει και η Ελλάδα με την Τουρκία. Για το σκοπό αυτόν είχαν επισκεφθεί τις ελληνικές παροικίες στη ρωσική Μαύρη Θάλασσα και τώρα ήρθαν στην πόλη τους. Σε ανταπόδοση της φιλοξενίας το πλήρωμα του «Βέλους» δέχτηκε την επίσκεψη πλήθους κόσμου στο πλοίο τους.

»Τη νύχτα της 15ης Απριλίου ένα βίαιο γεγονός ήρθε να διακόψει το πανηγυρικό κλίμα. Ένας Τούρκος στρατιώτης πυροβόλησε εναντίον ναυτών του πλοίου και ντόπιων νέων που τους συνόδευαν, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας από τους τελευταίους, ονόματι Μιχάλης Ζουντουρίδης. Το επόμενο πρωινό που διαδόθηκε το νέο, η πόλη από τη χαρά πέρασε στο θρήνο και μετά στην οργή. Στην κηδεία, οι Έλληνες σχημάτισαν λαοθάλασσα, η οποία έβραζε από θλίψη και οργή.

Η περιγραφή της Εποχής ενδεικτική: “Η επιβλητική κηδεία του θύματος, λαβούσα μορφήν μεγάλης διαδηλώσεως, ενεποίησε εντύπωσιν εις τους επισήμους ξένους της πόλεώς μας. Η Τραπεζούντα σπανίως είδε ομοίαν μεγαλοπρέπειαν νεκρικής πομπής και αλησμόνητος θα παραμείνει εις πάντας η μέρα αυτή, καθ΄ην ο Ελληνισμός της Τραπεζούντας εξεδήλωσεν επιβλητικότατα την ζωηράν του αγανάκτησιν και θλίψιν δια το διαπραχθέν τυφλόν και άγριον ανοσιούργημα”.

»Τον επικήδειο τον έβγαλε ο Νίκος Καπετανίδης, αποδίδοντας με τον δικό του γλαφυρό τρόπο τα συναισθήματα των συμπατριωτών του: “Θλιμμένος και δακρυσμένος ο ελληνισμός της Τραπεζούντος κηδεύει το αθώον θύμα του άγριου μίσους που ήλθε να σκορπίσει την οδύνην και τον βαθύ πόνο μέσα εις την εθνική χαρά του λαού. Η ψυχή μας μόλις αντίκρυσε το παντοτεινόν της όραμα. Μόλις είδαμε να γίνονται πραγματικότητες τα όνειρα τα οποία πάπποι και προπάπποι δημιούργησαν δια τα εθνικά μας ιδανικά. Μόλις ησθάνθη την ευφροσύνην της γαλανόλευκης που υπερήφανη εκυμάτισε και κυματίζει εις τα παράλια μας. Μόλις είδαμεν τους δοξασμένους ήρωας που προσφέρουν άφθονο το αίμα για το μεγαλείο της Μητέρας Πατρίδος. Μέσα στην χαρά μας αυτήν και μέσα στον ιερό μας ενθουσιασμόν, ο άγριος δολοφόνος που δεν υποφέρει το Ελληνικόν φως, αιματοκύλησε τον αθώο Έλληνα… Το αίμα σου, αλησμόνητε Μιχάλη, είναι η κόκκινη γραμμή η οποία εχρωμάτισε το γλυκοχάραμα του λυτρωμού. Το αίμα σου με το οποίο έβαψες το χώμα της πατρίδος μας, θα μας μείνη δια πάντα ωσάν φωτεινή γραμμή δια να μας καθοδηγή εκεί όπου ο εθνικός μας πόθος μας καλεί”».

Το «Βέλος» συνέβαλε στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας

Τον Μάιο του 1973, το αντιτορπιλικό με κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο Νικόλαο Παππά, εγκατέλειψε το σχηματισμό σκαφών που συμμετείχαν σε άσκηση του NATO στα ανοιχτά της Σαρδηνίας και κατέπλευσε στο λιμάνι Φιουμιτσίνο.Εκεί επτά αξιωματικοί, ανάμεσά τους και ο κυβερνήτης, μαζί με 25 υπαξιωματικούς ζήτησαν πολιτικό άσυλο από τις ιταλικές Αρχές.

Η αποχώρηση του πλοίου ήταν επιβεβλημένη ενέργεια μια και το σχεδιαζόμενο Κίνημα του Ναυτικού που είχε αρχίσει να οργανώνεται από δημοκράτες αξιωματικούς το 1969, προδόθηκε μια μέρα πριν την εκδήλωσή του και καταπνίγηκε στη γέννησή του. Με την κίνηση αυτή, ενημερώθηκε η παγκόσμια κοινή γνώμη για το τι συνέβαινε με τη χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα και για την επιθυμία του ελληνικού λαού να ελευθερωθεί.

Το αντιτορπιλικό «Βέλος» αποτελεί κομμάτι της ιστορίας μας που σε πείσμα των όσων ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες, επιμένει να μας θυμίζει ότι οι Έλληνες όταν χρειαστεί κάνουμε αυτό που είπε, χθες, σχίζοντας τους αιθέρες με το F-16 του ο επισμηναγός Δημήτριος Βολακάκης, δεν γονατίζουμε παρά μονάχα μπροστά τους νεκρούς μας.